Tsjechie tijdens de Tweede Wereldoorlog
Tijdens de Tweede Wereldoorlog hield Tsjechoslowakije op te bestaan en werd verdeeld in Bohemen, Moravië en de Slowaakse Republiek.
De moord op Reinhard Heydrich, de slager van Praag
Beneš was destijds de Tsjechoslowaakse leider in ballingschap en hij organiseerde het verzet tegen de nazi-bezetter. Tijdens dit verzet werd op 27 mei 1942 de SS topman Reinhard Heydrich ernstig verwond, waaraan hij later overleed. De operatie werd "Operation Anthropoid" genoemd, en was een Tsjechisch-Britse actie.
Deze Heydrich wordt ook wel gezien als de “ontwerper van de Holocaust” en was een extreem gewelddadige man, hoofd van de Gestapo en een trouwe handlanger van Hitler en Himmler.
Zijn dood leidde tot zware represailles. Het dorp Lidice werd volledig verwoest door de nazi's. Alle mannen boven de 16 werden vermoord en de rest van de bevolking werd naar concentratiekampen gestuurd, waar veel vrouwen en nagenoeg alle kinderen overleden.
Meer weten over het dorpje Lidnice? Kijk hier voor informatie over "de kinderen van Lidice".
Ook in het concentratiekamp Terezienstadt (Terezín) vonden veel nazislachtoffers de dood. Het kamp moest volgens de nazi's een 'monument voor het uitgestorven ras' worden. Naar de buitenwereld toe fungeerde dit concentratiekamp als voorbeeld om te laten zien dat het er zo slecht nog niet was.
Het Rode Kruis bezocht Theresienstadt om te constateren dat er inderdaad voorzieningen als scholen en theaters waren. Toch zijn van de meer dan 150.000 gevangenen die hier naar toe zijn gebracht vele tienduizenden gestorven. Ook zijn 80.000 vanuit Theresienstadt naar andere concentratiekampen gebracht om daar in gaskamers de dood te vinden.
Het is zeer indrukwekkend om het concentratiekamp te bezoeken. Het ligt ca 60 km. ten noorden van Praag.
Het is een heftige plaats om te bezoeken. Het museum is intact gebleven en men krijgt op deze manier een goede indruk van hoe de mensen in die periode hebben geleden. U kunt rondleidingen volgen (aan te raden) of met een gids een rondleiding volgen.
Adres:
Terezín Memorial
Principova alej 304
411 55 Terezín
00420-416782225
https://www.pamatnik-terezin.cz
Einde van de oorlog in Tsjechië
De bevolking vocht echter terug. Op 5 mei 1945 brak er in Praag een opstand uit tegen de Duitse bezetter. Vier dagen lang werd er nog gevochten, totdat op 9 mei het Russische Rode leger het grootste deel van Tsjechoslowakije bevrijdde. Alleen het zuidwesten van Bohemen werd bevrijd door Geallieerden uit het westen.
Na de bevrijding werden de wandaden van de nazi's vergolden met de uitwijzing van het grootste deel van de Duitse bevolking.
Als officiële feestdag geldt in Tsjechië 8 mei 1945 als Bevrijdingsdag (V-Day), de dag nadat Duitsland in Reims voor de capitulatie tekende. Eerst was de feestdag in Slowakije 9 mei, dit vanwege het tijdsverschil met de Sovjetunie en Europa. Maar dat is later ook aangepast naar 8 mei.
De ellende voor de Tsjechoslowaakse bevolking was hiermee echter niet ten einde. En een langdurige periode van communistische onderdrukking was al snel een feit.
Kijk hier voor meer informatie over de Koude Oorlog en het IJzeren Gordijn.
TIP: Lees ook de roman "Himmlers hersens heten Heydrich", geschreven door Laurent Binet.
Of bekijk de film Anthropoid met een belangrijke rol voor Cillian Murphy, ook de hoofdrol in Peaky Blinders.
Onlangs is er een nieuwe en prachtige muurschildering in Praag (Libeň) onthult.